Βρούτος, Μάρκος Ιούνιος

(Marcus Junius Brutus, Ρώμη 85 – Φίλιπποι 42 π.Χ.). Ρωμαίος πολιτικός, ένας από τους δολοφόνους του Καίσαρα. Προερχόμενος από αριστοκρατική οικογένεια, έμεινε ορφανός από πατέρα και ανέλαβε την ανατροφή του ο θείος του Κάτων ο Ουτικανός, που τον έκανε υποστηρικτή του κόμματος της Συγκλήτου και συντηρητικό δημοκρατικό. Σπούδασε φιλοσοφία και ρητορική στην Αθήνα και οι σύγχρονοί του τον θεωρούσαν τον καλύτερο εκπρόσωπο του αττικισμού. Δεν φαίνεται να υπήρξε άνθρωπος μεγάλων ικανοτήτων, είχε όμως φλογερή ιδιοσυγκρασία και στωική σκέψη που τον έκαναν σθεναρό υπερασπιστή των δημοκρατικών αρχών. Στον εμφύλιο πόλεμο μεταξύ Καίσαρα και Πομπηίου ακολούθησε τον τελευταίο μέχρι την ήττα των Φαρσάλων (48 π.Χ.). Παρ’ όλα αυτά, ο Καίσαρας τον αγαπούσε και τον προστάτευε επειδή, σύμφωνα με μία παράδοση, πίστευε ότι ήταν ο πραγματικός του πατέρας. Αρχικά τον διόρισε προ-πραίτορα της εντεύθεν των Άλπεων Γαλατίας (47 π.Χ.) και κατόπιν πραίτορα στη Ρώμη (44 π.Χ.). Η πίστη του στη δημοκρατία και, κατ’ άλλους, η φιλοδοξία του τον έφεραν ωστόσο σε αντίθεση με τον Καίσαρα, ο οποίος είχε πια μεταβληθεί σε απροκάλυπτο δικτάτορα. Έτσι, έγινε μαζί με τον Κάσιο αρχηγός της συνωμοσίας εναντίον του Καίσαρα που πραγματοποίησε τους σκοπούς της στις ειδούς του Μαρτίου. Αναγκασμένος από τη λαϊκή αντίδραση να φύγει από τη Ρώμη, μαζί με τον Κάσιο, προετοίμασε στην Ανατολή τον αγώνα εναντίον της δεύτερης τριανδρίας. Πολεμώντας εναντίον των λεγεώνων του Αντώνιου και του Οκτάβιου στους Φιλίππους, ο φλογερός αυτός Ρωμαίος δημοκράτης και αγωνιστής νικήθηκε και έδωσε ο ίδιος τέλος στη ζωή του. Η μορφή του Β. πάντοτε συγκινούσε την ψυχή και τη φαντασία συγγραφέων και ποιητών που στη φιλολογία όλων των εποχών έβλεπαν στο πρόσωπό του την αγάπη προς την ελευθερία που φτάνει έως τις ακρότατες συνέπειες. Ο Πλούταρχος τον περιλαμβάνει στους Βίους του. Ο Κικέρωνας του αφιέρωσε πολλά έργα του και θαύμαζε τη ρητορική του ικανότητα. Στην Αναγέννηση θεωρήθηκε υπέρμαχος της ελευθερίας και σύμβολο του τυραννοκτόνου. Ο Αλφιέρι τον έκανε πρωταγωνιστή της τραγωδίας του Βρούτος ο Δεύτερος (Bruto secondo) και ο Λεοπάρντι του άσματος Βρούτος ο Νεότερος (Bruto minore). Αντίθετα ο Δάντης, πιστός υποστηρικτής του καισαρισμού, θέλησε να πλήξει στο πρόσωπο του Β. την πατροκτονία, βάζοντάς τον στην Κόλαση, μαζί με εκείνους που πρόδωσαν τους ευεργέτες τους, να συνθλίβεται ανάμεσα στα σαγόνια του Εωσφόρου. Ο Μάρκος Ιούνιος Βρούτος, αρχηγός μαζί με τον Κάσιο της συνωμοσίας εναντίον του Καίσαρα (Μουσείο του Καπιτωλίου, Ρώμη· φωτ. Igda).